یک کشتی جنگی ماموریت یافته بود تا برای آموزش نظامی‌به مدت چند روز در هوایی طوفانی مانور بدهد. هوای مه آلود سبب شده بود كاركنان كشتی دید کمی‌داشته باشند. در نتیجه ناخدا در قسمت فرماندهی عرشه ایستاده بود تا همه فعالیت ها را زیر نظر داشته باشد. پاسی از شب نگذشته بود كه دیده بان روی پل فرماندهی، گزارش داد : “نوری در سمت راست جلوی كشتی به چشم می‌خورد.
ناخدا فریاد زد: «آیا آن نور ثابت است یا به طرف عقب حركت می‌كند؟» دیده بان جواب داد: «ثابت است،» كه به این مفهوم بود كه در مسیری هستیم كه به هم تصادم خواهیم كرد. ناخدا به مامور ارسال علائم گفت: «به آن كشتی علامت بده كه رودرروی هم هستیم، توصیه می‌كنم ۲۰ درجه تغییر مسیر بدهید.» جواب علامت این بود: «شما باید ۲۰ درجه تغییر مسیر بدهید!» ناخدا گفت: «علامت بده كه من ناخدا هستم و آنها باید ۲۰ درجه تغییر مسیر بدهند.» پاسخ آمد: «بهتراست شما ۲۰ درجه تغییر مسیر بدهید.» در این هنگام كه ناخدا به خشم آمده بود آب دهانش را به زمین انداخت و گفت: «علامت بده كه از یك كشتی جنگی علامت فرستاده می‌شود. ۲۰ درجه تغییر مسیر بدهید.» پاسخ آمد: «من فانوس دریایی هستم!»
آنگاه كشتی تغییر مسیر داد.
ارزشهای سازمانی، مانند فانوس دریایی اند. تکان نمی‌خورند. نمی‌توان و نباید آنها را شکست اما می‌توان آنها را آموخت و به کار بست.
شرکت‌هایی که از موفقیتی پایدار بهره مند هستند ارزشهای محوری دارند که در طول زمان ثابت باقی می‌ماند در حالی که استراتژی ها و روش کسب و کار آنها برای انطباق با دنیای متغیر اطراف در حال تغییر هستند. در مدلهای تعالی سازمانی نظیر EFQM بر ضرورت تدوین و جاری سازی ارزشهای سازمانی تاکید فراوان شده است. رهبران، ماموریت، چشم انداز، ارزش‌ها و اخلاقیات را ایجاد کرده، توسعه داده و خود به عنوان الگو عمل می‌کنند. مدیران، شخصا، ماموریت، چشم انداز، ارزش‌ها، خط مشی و استراتژی، برنامه ها و اهداف بلندمدت و کوتاه مدت سازمان را بین کارکنان اشاعه می‌دهند.
موارد زیر از جمله سایر ضرورت‌های تدوین و جاری سازی ارزشهای سازمانی به شمار می‌روند:
ارزش‌ها، اصول اعتقادی اساسی و راهنمای قابل اتکا برای تصمیم گیری ها و رفتارها هستند.
- ارزش‌ها، بقا و زندگی هماهنگ سازمان را نمایش می‌دهند.
- ارزش‌ها، نقشی محوری در انسجام بخشی کارکنان دارند.
- ارزش‌ها، وحدت رویه آحاد سازمانی را در پی دارند.
- ارزش‌ها، مبنای اعتماد و رشد افراد در سازمان هستند.
- ارزش‌ها، بایدها و نبایدهای سازمان را مشخص می‌سازند.
دلایل جاری نشدن ارزشهای سازمانی چیست؟
متاسفانه علی رغم تدوین و مستند نمودن ارزشهای محوری در بسیاری از شرکتها، شاهد هستیم که این ارزش‌ها به نحو مطلوبی در شرکت جاری نمی‌شوند. موارد زیر را می‌توان از جمله دلایل جاری نشدن ارزشهای سازمانی ذکر کرد:
- گاهی مدیران ارشد و میانی شرکتها متوجه نیستند که موافقت با ارزش‌ها مستلزم عمل به آنهاست.
- تحقق ارزش‌ها صرفاً جنبه نمادین و نمایشی دارد.
- شرکتها تلاش خود را صرف حل مسائل جدی در چارچوب ارزشهای تدوین شده نمی‌کنند.
- ارزشهای تدوین شده در امور داخلی شرکتها نظیر فرایند ارزیابی، تخصیص پاداش و… نفوذ نکرده است.
- بدبینی و بدگمانی حاصل از عدم اجرای ارزش‌ها، مانع از حمایت سطوح سازمانی از آنها شده است.
اما مدیریت بر مبنای ارزش‌ها کمک می‌کند که این مشکل حل و فصل شود. شرکت می‌تواند با در نظر گرفتن توصیه های زیر به جاری سازی ارزشهای سازمانی تدوین شده خود کمک کند:
- جاری سازی ارزش‌ها از طریق رفتار و کردار رهبران و مدیران ارشد عملیاتی نمودن ارزشهای سازمانی با استفاده از تدوین کدهای اخلاقی (مصادیق رفتاری)
- جاری سازی ارزش‌ها از طریق نمادها و علائم جاری سازی ارزش‌ها از طریق تبلیغات و اطلاع رسانی
- جاری سازی ارزش‌ها از طریق نظام‌های منابع انسانی نظیر استخدام، انتصاب و ارزیابی و …
یکی از راهکار های گره زدن فرهنگ سازمانی با ارزش های سازمانی، و جاری ساختن ارزشهای سازمان در زندگی کاری کارکنان، استفاده از راهکار تیمیم است. به کمک تیمیم، می‌توانید همسویی فعالیت‌های سازمان را با ارزشٰ‌های کلیدی ترغیب و ارزیابی کنید.
در ادامه، به منظور کمک به عملیاتی شدن توصیه های فوق، نویسنده سعی نموده است پاره ای از مصادیق رفتاری (یا به عبارتی کدهای اخلاقی) ارزشهای شرکت فرضی را در قالب شکل زیر مشخص نماید:
